Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigortası
Bir işletmede yangın ve diğer riskler sonucu meydana gelen maddi hasar, yangın poliçesi ile karşılanır. Ancak bu hasarın gerçekleşmesi nedeniyle işin durmasından doğacak kayıpları (ciro düşmesi, masraf artışı vb.) kâr kaybı sigortası karşılar.
Bu sigorta ile kar kaybı teminatı verilecek durumlar, ilgili yangın sigorta sözleşmesinde teminat altına alınmış olan haller arasından, sigorta ettiren ile sigortacı tarafından serbestçe belirlenir.
Dikkat Edilecek Hususlar
Yangına bağlı kar kaybı sigortasında, hasarın meydana geldiği andan, ticari faaliyetin durma veya aksaması tamamen giderilerek normal faaliyete devam olunmasına kadar geçecek süre içinde ve poliçede belirtilen azami tazminat süresini aşmamak kaydıyla, meydana gelecek kar kaybı ödenir. Sigortacının sorumluluğu, sigorta poliçesinde belirtilen sigorta bedeliyle sınırlıdır. Sigortalı, hasar anında ticari faaliyetine imkanlar ölçüsünde devam ederek kar kaybını önlemeye, azaltmaya ya da hafifletmeye yönelik önlemleri almakla yükümlüdür. Acil önlemlere ve sigortacı tarafından alınması istenilen önlemlere ilişkin giderler, sigortacı tarafından ödenir. Poliçede aksi kararlaştırılmadıkça sigorta bedeli brüt kardır.
YANGINA BAĞLI KAR KAYBI SİGORTASI GENEL ŞARTLARI
Yürürlük Tarihi 01.02.2009
A- Sigortanın Kapsamı
A.1- Sigortanın Konusu
Bu sigorta ile; bir ticari faaliyetin yürütülmesinde kullanılan taşınır ve taşınmaz değerlerde, bir yangın sigorta sözleşmesi kapsamında teminat altına alınan risklerin gerçekleşmesi ile ortaya çıkan hasar ve kayıplar sonucu, ticari faaliyetin kısmen veya tamamen durması veya aksaması nedeniyle oluşan kar kayıpları, sigortacı tarafından poliçede belirtilen sigorta bedeline kadar teminat altına alınmıştır.
Sigortacının kar kaybı sigortası kapsamında ödeme yapması için sigortalının ticari faaliyeti yürütürken kullandığı bina, makine, donanım, demirbaş ve emtianın geçerli bir yangın sigorta sözleşmesinin teminat altına aldığı risklerin gerçekleşmesi sonucu hasara uğraması ve meydana gelen zararların ilgili sigortacı tarafından tazmin edilmiş veya sorumluluğunun kabul edilmiş olması şarttır.
Bu sigortanın uygulanmasında ticari faaliyet, kazanç sağlamak amacıyla yürütülen her tür faaliyet olarak; kar kaybı ise ticari faaliyetin durması ya da aksaması sonucunda, tazminat süresi içinde kalmak kaydıyla ciroda meydana gelen azalmadan ve bu azalmayı önlemeye yönelik işletme maliyetindeki artıştan kaynaklanan brüt kar kaybı olarak anlaşılır.
A.2- Teminatın Kapsamı
Bu sigorta ile, kar kaybı teminatı verilecek durumlar, ilgili yangın sigorta sözleşmesinde teminat altına alınmış olan haller arasından, sigorta ettiren ile sigortacı tarafından serbestçe kararlaştırılır.
A.3- Tazminat Süresi
Sigortacı, A.l maddesinin ikinci fıkrasındaki şartların gerçekleşmesi kaydıyla, hasarın meydana geldiği andan, ticari faaliyetin durma veya aksamasının tamamen giderildiği ana kadar geçecek süre içinde ve poliçede belirtilen azami tazminat süresini aşmamak kaydıyla, meydana gelecek kar kaybından sorumludur. Azami tazminat süresi poliçeye yazılır.
A.4- Teminat Dışında Kalan Haller
Aşağıdaki haller bu sigortanın teminat kapsamı dışındadır.
4.1. İlgili yangın sigorta sözleşmesi ve yangın sigortası genel şartları hükümleri uyarınca teminat altına alınmamış hallerden meydana gelen kar kaybı.
4.2 Sigorta ettiren ile sigortacı arasında kararlaştırılarak kâr kaybı poliçesinde belirtilmiş olan haller dışında kalan rizikolardan kaynaklanan kâr kayıpları.
4.3. Sigortalının iflası veya işletmenin faaliyetine son verilmesinden sonra oluşan kâr kayıpları.
A.5- Sigortacının Sorumluluğu
Sigortacının sorumluluğu, sigorta poliçesinde belirtilen sigorta bedeliyle sınırlıdır. Sigorta bedeli, taraflar arasında aksi kararlaştırılmadıkça bu genel şartlarda belirtilen esaslara göre hesaplanan brüt kârdır.
A.6- Eksik Sigorta
Sigorta bedeli (brüt kâr) ve ciro tespit edilirken işyerinin tazminat süresine ilişkin tahmini cirosu esas alınır. Ciro esas alınarak hesaplanan sigorta bedeli, üçer aylık dönemler itibariyle revize edilebilir. Aksi kararlaştırılmadıkça sigorta bedelinin, brüt kar oranının senelik ciroya veya tazminat süresi 12 aydan fazla ise standart ciroya uygulanması sonucu elde edilen miktardan az olması halinde, tazminat aralarındaki orana göre azaltılır.
Sigortalı veya sigorta ettiren, sigorta sözleşmesini yukarıda belirtilen oran dikkate alınmaksızın, sigorta bedelini aşmayan zararın tamamının sigortacı tarafından ödeneceği şeklinde değiştirebilir. Sigortalı veya sigorta ettiren, sözleşmeyi bu şekilde değiştirdiğini rizikonun gerçekleşmesinden önce sigortacıya noter protestosu ile bildirdiği takdirde bildirim gününü takip eden günden itibaren sözleşme hükümleri kendiliğinden, sigortacının sigorta bedelini aşmayan zararın tamamından sorumlu olacağı şeklinde değiştirilmiş olur. Sigortalı, sigortacı tarafından talep edilen prim farkını, esas primin ödenmesine ilişkin hükümler uyarınca öder.
A.7- Aşkın Sigorta
Sigorta bedeli veya sigortacının zarar dolayısıyla ödemeyi kararlaştırdığı miktarın, brüt kar oranının senelik ciroya veya tazminat süresi 12 aydan fazla ise standart ciroya uygulanması sonucu elde edilen miktarı aşması halinde, sigortanın bu miktarı aşan kısmı geçersizdir.
Sigorta süresi içinde haberdar olan sigortacı bu durumu sigortalıya ihbar eder, sigorta bedelini ve primin bu aşkın bedele ait kısmını indirerek fazlasını sigortalıya iade eder.
A.8- Muafiyetler
Sigorta ettiren ve sigortacı kâr kaybının belli bir miktarının, belli bir yüzdesinin ve/veya 72 saatten az olmaması şartıyla belli bir süresinin tazmin edilmemesi hususlarında anlaşabilirler.
Bu şekilde belirlenen muafiyetler poliçeye yazılır.
A.9- Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihi olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saatiyle öğlen saat 12.00'de başlar ve öğlen saat 12.00'de sona erer.
B- Hasar ve Tazminat
B.l- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin ve/veya Sigortalının Yükümlülükleri
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
1.1- Rizikonun gerçekleştiğini öğrenir öğrenmez ve her halde bu tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde sigortacıyı durumdan haberdar etmek,
1.2- Rizikonun gerçekleşmesinden hasarın tahmin ve takdir edilmesine kadar geçen zaman içinde, işletmedeki aksamayı veya durmayı ortadan kaldırmak veya en aza indirmek üzere sigortalı değilmişcesine gereken önlemleri almak ve sigortacı tarafından bu amaçla verilen talimatlara uymak,
1.3- Zarar tespit ve takdir edilinceye kadar zarar ve kayıpların meydana geldiği yerde, zorunlu haller dışında, hasarın saptanmasını güçleştirecek ya da hasar miktarını artıracak nitelikte herhangi bir değişiklik yapmamak,
1.4- Tazminat talebinin incelenmesiyle ilgili olarak sigortacı tarafından talep edilecek muhasebe defter ve kayıtlarını, makbuz ve faturaları, bilanço ve diğer belgeleri, gereken bilgi ve açıklamayı, her türlü delili ve rücu hakkının kullanılması açısından gerekli diğer bilgi ve belgeleri gideri kendine ait olmak üzere temin etmek,
1.5- Tazmin yükümlülüğü, tazminat miktarı ve rücu haklarının tayini amacıyla, sigortacının ya da yetkili kıldığı temsilci ya da temsilcilerinin sigorta konusu değerler ve bunlara ilişkin belgeler üzerinde yapacakları incelemelere izin vermek,
1.6- Kar kaybına neden olan doğrudan zararları temin eden sigorta sözleşmelerinden ve varsa sigorta konusuyla ilgili diğer sigorta sözleşmelerinden sigortacıyı haberdar etmek,
1.7- Bu genel şartların A.3 maddesi uyarınca tespit edilen tazminat süresinin bitiminde, yahut dönemler itibariyle ödeme kararlaştırılmışsa her dönem sonunda en geç 30 gün içinde ayrıntılı tazminat talebini sigortacıya yazılı olarak vermek.
B.2- Kar Kaybını Azaltıcı Önlemler
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, işbu sözleşme ile temin olunan rizikonun gerçekleşmesi halinde zararı önlemeye, azaltmaya ve hafifletmeye yarayacak önlemler ile sigortacı tarafından bu yönde alınması istenen önlemleri almakla yükümlüdür. Alınan önlemlerden doğan masraflara ilişkin giderler bu önlemler faydasız kalmış olsa bile, sigortacı tarafından ödenir. Bu önlemler alınmadığı takdirde, sigorta ettiren ve/veya sigortalının kusuru halinde, kusurun ağırlığına göre sigortacının ödemekle yükümlü olduğu bedel indirilir. Eksik sigorta var ise, sigortacı bu masrafları, A.6 maddesinde belirtilen orana göre azaltarak öder.
B.3- Alternatif İşyerinde Faaliyet
Tazminat süresi içinde sigortalının faaliyetini sözleşmede tanımlanandan farklı bir işyerinde yürütmesi veya bu faaliyetin sigortalı adına başkalarınca sürdürülmesi durumunda, elde edilen gelir, sigortalının tazminat süresi boyunca temin ettiği cironun hesaplanmasında dikkate alınır.
B.4- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortacının Hakları ve Yükümlülükleri
Riziko gerçekleştiğinde sigortacı veya yetkili kıldığı kimseler, kar kaybını azaltmak amacıyla makul ve uygun şekillerde, zararın meydana geldiği yerlere girebilirler. Sigortacı bu şekilde hareket etmekle herhangi bir tazminat sorumluluğu yüklenmiş olmaz ve poliçe hükümlerinden doğan haklarının herhangi birinden feragat etmiş sayılmaz.
Sigortacı hasar miktarına ilişkin belgelerin kendisine verilmesinden itibaren en geç 30 gün içinde gerekli incelemelerini tamamlayıp hasar ve tazminat miktarını tespit ederek sigorta ettirene ve/veya sigortalıya bildirmek zorundadır.
B.5- Hasarın Tespiti
Bu sözleşme ile temin edilmiş kar kaybının ve kar kaybını önlemeye ya da azaltmaya yönelik işletme maliyetindeki artışın miktarı taraflar arasında yapılacak anlaşmayla tespit edilir.
Taraflar zarar miktarında anlaşamadıkları takdirde, zarar miktarının tayini için hakem-bilirkişilere gidilmesini kararlaştırabilirler; bu husus bir tutanakla tespit edilir. Bu takdirde zarar miktarı aşağıdaki esaslara uyularak saptanır ve sigortacıdan tazminat talep edilmesi halinde, zarar miktarıyla ilgili hakem-bilirkişi kararı tazminatın saptanmasında esas teşkil eder. Tek hakem-bilirkişi seçilmiş ise atandığı tarihten, diğer halde ise üçüncü hakem bilirkişinin seçilmesinden itibaren en geç üç ay içinde ve her halde kar kaybına neden olan olaya ilişkin tazminat süresinin bittiği tarihten itibaren altı ay içinde raporun tebliğ edilmemesi halinde, taraflar zarar miktarını her türlü delille ispat edebilirler.
Taraflar, uyuşmazlığın çözümü için tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, her biri kendi hakem-bilirkişisini seçer ve bu hususu C.5 maddesinde belirtilen esaslara uygun olarak diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişiler ilk toplantı tarihinden itibaren yedi gün içinde ve incelemeye geçmeden önce, bir üçüncü hakem-bilirkişi seçerler ve bu durumu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkişi, ancak taraf hakem-bilirkişilerin anlaşamadıkları hususlarda, anlaşmazlığın sınırları içinde karar vermeye yetkilidir. Hakem-bilirkişilerin kararları tek bir raporda toplanır ve taraflara aynı zamanda tebliğ edilir.
Taraflardan herhangi biri, diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren 15 gün içinde hakem-bilirkişisini seçmez, yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişinin seçimi konusunda yedi gün içinde anlaşamazlarsa, taraf hakem-bilirkişi veya üçüncü hakem-bilirkişi, taraflardan birinin isteği üzerine hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme tarafından ve uzman kişiler arasından seçilir.
Hakem-bilirkişilere, uzmanlıklarının yeterli olmadığı gerekçesiyle ve hakem- bilirkişinin kimliğinin öğrenildiği tarihten itibaren yedi gün içinde itiraz olunabilir. Süresinde kullanılmayan itiraz hakkı düşer.Hakem-bilirkişi ölür, görevden çekilir veya reddedilirse, yerine aynı usule göre yenisi seçilir ve göreve kalınan yerden devam edilir.
Sigorta ettirenin ve/veya sigortalının ölümü, seçtiği hakem-bilirkişinin görevini sona erdirmez.
Hakem-bilirkişiler, zarar miktarının saptanması konusunda gerekli görecekleri deliller ile bu saptamada kullanılacak kayıt ve belgelerin kendilerine verilmesini isteyebilir, hasar yerinde incelemede bulunabilirler.
Hakem-bilirkişilerin veya üçüncü hakem-bilirkişinin, zarar miktarı konusunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Hakem-bilirkişi kararlarına, ancak tespit edilen zarar miktarının gerçek durumdan önemli şekilde farklı olduğu gerekçesiyle ve bu kararların tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde, rizikonun gerçekleştiği yerdeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemede itiraz edilebilir.
Taraflar seçtikleri hakem-bilirkişilerin ücret ve giderlerini kendileri öder. Tek hakem-bilirkişinin veya üçüncü hakem-bilirkişinin ücret ve giderleri ise taraflarca yarı yarıya ödenir.
Zarar miktarının saptanması, bu sözleşme ve mevzuattaki mevcut hüküm ve şartların ileri sürülmesini etkilemez.
B.6- Tazminatın Hesabı
Sözleşmede sigortalının ticari faaliyetinin özelliği gereği ayrı bir hesap tarzı belirtilmedikçe ve tanımlama yapılmadıkça sigorta tazminatı; cirodaki azalma ve iş maliyetindeki artış sonucu ortaya çıkan brüt kar kaybından, tazminat süresi içinde brüt kardan ödenmesi gereken, ancak hasar nedeniyle ödenmeyen veya tasarruf edilen işletme giderleri düşülerek hesaplanır.
Cirodaki Azalma Sonucu Meydana Gelen Brüt Kar Kaybı: Brüt kar oranının, tazminat süresi içinde ve hasar sebebiyle azalmış olan ciro miktarına (standart ciro ile elde edilen ciro arasındaki farka) uygulanmasından elde edilen miktardır.
İşletme Maliyetindeki Artıştan Kaynaklanan Brüt Kar Kaybı: Cirodaki azalmayı önlemek amacıyla gerekli ve kabul edilebilir nitelikteki maliyet artışıdır. Ancak bu artışın, tazminat süresi içinde yapılmış olması ve azalması önlenen ciro miktarına brüt kar oranının uygulanmasıyla elde edilecek tutarı aşmaması gerekir.
Poliçede yer alan tüm hesaplamalarda Katma Değer Vergisi hariç tutulur.
Tanımlar
Aşağıda belirtilen hususlar esas itibariyle sigorta sözleşmesinde belirlenir. Bu hususların sigorta sözleşmesinde ayrıca belirlenmemesi halinde aşağıda yazılı tanımlar geçerli kabul edilmiş olur.
Brüt Kar: Ciro ve varsa kapanış stokları toplamı ile, varsa açılış stokları ve taraflarca sigorta sözleşmesinde açıkça belirtilen işletme giderleri toplamı arasındaki müspet farktır.
Ciro: İşletmenin sözleşmede belirtilen ticari faaliyeti ile ilgili satışlardan ve/veya sunduğu hizmetlerden elde ettiği gelirlerin toplamıdır.
Senelik Ciro: Hasar tarihinden geriye doğru 12 aylık cirodur.
Standart Ciro: Hasar tarihinden hemen önceki 12 ay içinde tazminat süresine karşılık gelen zaman içindeki cirodur. Tazminat süresinin 12 ayı geçmesi durumunda bu süre artırılır.
Brüt Kar Oranı: Hasar tarihinden önceki faaliyet yılında elde edilen brüt karın ciroya oranıdır.
Brüt kar oranı, senelik ciro ve standart ciro hesaplanırken, işletmenin gelişme seyrindeki değişmelerin ve hasardan önce veya sonra işletme faaliyetini etkileyen diğer koşullardaki değişmelerin veya hasar gerçekleşmemiş olsa bile işletme faaliyetini etkileyebilecek faktörlerin değerlendirilmesi için ayarlama yapılabilir. Bu şekilde bulunacak rakam, hasarı takip eden ilgili süre içinde hasarın gerçekleşmemiş olması durumunda elde edilebilecek rakama mümkün olduğu kadar yakın olmalıdır.
B. 7- Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, rizikonun gerçekleşmesinden sonraki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bundan dolayı zarar miktarında bir artış olursa, bu artış sigortacının ödeyeceği tazminattan indirilir.
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, rizikonun gerçekleşmesine kasten sebebiyet verir veya kasten zarar miktarını artırıcı eylemlerde (faaliyetini yürütmemesi hali de dahil olmak üzere) bulunursa poliçeden doğan hakları düşer.
Bu maddede yazılı hallerin ispatı sigortacıya aittir.
B.8- Hasar ve Tazminatın Sonuçları
8.1- Kar kaybından kaynaklanan tazminat, sigortacının A.3 maddesinde belirtilen esaslar uyarınca sorumlu olduğu sürenin bitiminden itibaren en geç 30 gün içinde ödenir. Ancak, taraflar tazminatın, faaliyetin durduğu ya da aksadığı süre içinde belirli devreler itibariyle kısım kısım ödenmesini kararlaştırabilirler.
8.2- Sigortacı, ödediği tazminat tutarınca hukuken hak sahibi yerine geçer, sigorta ettiren ve/veya sigortalı, sigortacının açabileceği davalarda yararlı olabilecek bilgi ve belgeleri gecikmeksizin sigortacıya vermek zorundadır.
8.3- Rizikonun gerçekleşmesiyle tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren, ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.
Sigorta bedelinin maddeler halinde tasnif edilmiş veya gruplara ayrılmış olması hallerinde de aynı usul geçerlidir.
Sigorta bedelinin eksildiği hallerde, sigorta ettiren talepte bulunduğu takdirde ve bu tarihten itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli yükseltilebilir.
8.4- Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası iade edilir.
C- Çeşitli Hükümler
C.l- Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü
Sigorta priminin tamamı, taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa ilk taksit poliçenin tesliminde ve diğer taksitler poliçede belirtilen tarihlerde ödenir. Aksi kararlaştırılmadıkça, sigorta priminin tamamının veya ilk taksitin ödenmemesi halinde, poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu şart poliçeye yazılır.
Prim ödeme borcunda temerrüde düşülmesi halinde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
Rizikonun gerçekleşmesi halinde taksitlerin tümü muaccel olur ve bu şart poliçeye yazılır.
Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye karşılık gelen prim, gün esası üzerinden hesaplanarak fazlası sigorta ettirene iade edilir.
C.2- Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü
Sigortacı sözleşmeyi, sigorta ettirenin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak düzenler.
Sigorta ettirenin beyanı gerçeğe aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde; sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 30 gün içinde sözleşmeden cayabilir veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak aynı süre içinde prim farkını talep edebilir.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul ettiğini sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşme feshedilmiş olur. Ancak, prim farkının kabul edilmemesi nedeniyle sözleşmeden cayılması, sigortacının gerçeğe aykırı ve eksik beyanı öğrendiği tarihten itibaren bir aylık süre içinde gerçekleşmek durumundadır.
Cayma veya feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesaplanır ve fazlası iade edilir.
Sigorta ettirenin kasıtlı olarak gerçeğe aykırı veya eksik beyanda bulunduğu anlaşılırsa, sigortacı riziko gerçekleşmiş olsa bile sözleşmeden cayabilir ve prime hak kazanır.
Sigorta ettirenin kastı bulunmadığı durumlarda, rizikonun sigortacı durumu öğrenmeden önce veya cayma ya da feshin hüküm ifade etmesi için geçecek sürede gerçekleşmesi halinde, sigortacı tazminatı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.
Süresinde kullanılmayan cayma veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
C.3- Sigorta Ettirenin ve/veya Sigortalının Sigorta Süresi İçerisinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı; sigortacının izni olmadan, sözleşmenin yapılmasından sonra ticari faaliyetini yürütmekte kullandığı değerlerin bulunduğu yerde ve kullanış tarzında veya niteliğinde ya da işletme faaliyetlerine ilişkin hususlarda teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde belirtilene göre değişiklik yaptığı takdirde, bu durumu sekiz gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Değişiklik, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerden ise, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde sözleşmeyi fesheder, yahut prim farkını talep etmek suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul ettiğini, talebin kendisine ulaşmasını takip eden sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası iade edilir.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
Sigortalının teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde belirtilen ticari faaliyetini yürütmekte kullandığı değerlerin bulunduğu yerlerin veya kullanma şeklinin, işletme faaliyetlerine ilişkin hususların değiştirildiğini öğrenen sigortacı, sigorta sözleşmesinin yürürlükte kalmaya devam etmesine razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih ve prim talep etme hakkı düşer.
Değişiklik, rizikoyu hafifletici nitelikte ve daha az prim uygulamasını gerektirir hallerden ise, sigortacı, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre hesap edilecek prim farkını sigorta ettirene iade eder.
Sigortacının sözleşmeyi bu değişikliklere göre yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerde;
a) Sigortacı durumu öğrenmeden önce,
b) Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde,
c) Fesih ihbarının hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde
rizikonun gerçekleşmesi durumunda sigortacı, tazminatı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.
C. 4- Menfaat Sahibinin Değişmesi
Sözleşme süresi içinde menfaat sahibinin değişmesi halinde, sözleşme hüküm ifade etmeye devam eder ve sigortalının sözleşmeden doğan hak ve borçları yeni hak sahibine geçer.Değişiklik halinde, sigorta ettiren ve sigortanın varlığını öğrenen yeni hak sahibi, durumu 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Sigortacı değişikliği, yeni hak sahibi ise sigortanın varlığını öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde sözleşmeyi feshedebilir.
Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak sahibine iade edilir.
Menfaat sahibinin değişmesi anında ödenmesi gerekli prim borçlarından, sigorta ettiren ile fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi birlikte sorumludur.
Sigorta ettiren ve/veya sigortalının ölümü halinde, sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlar yeni hak sahibine veya sahiplerine geçer.
C.5- Tebliğ ve İhbarlar
Sigorta ettirenin ve/veya sigortalının bildirimleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapılır. Sigortacının bildirimleri de sigorta ettirenin ve sigortalının poliçede gösterilen adreslerine veya bu adresler değişmişse son bildirilen adreslerine aynı şekilde yapılır.
Taraflara imza karşılığında elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan bildirimler de taahhütlü mektup hükmündedir.
Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğlen saat 12.00'de, sigorta ettiren ve/veya yeni hak sahibi tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğlen saat 12.00'de hüküm ifade eder.
Güvenli elektronik imza kullanılarak elektronik ortamda yapılan ve sigortacıya, sigortalıya ve sigorta ettirene ulaştığı kanıtlanabilen bildirimler de geçerli sayılır.
C.6- Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması
Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, sigorta ettiren ve sigortalıyla ilgili olarak öğrenecekleri ticari veya mesleki sırların açığa çıkarılmasından doğacak zararlardan sorumludur.
C. 7- Yetkili Mahkeme
Sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketinin merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya rizikonun gerçekleştiği yerdeki, sigortacı tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemelerdir.
C.8- Zamanaşımı
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zamanaşımına uğrar.
C.9- Özel Şartlar
Bu genel şartlara aykırı düşmemek üzere ve sigortalı aleyhine olmamak kaydıyla sözleşmeye özel şartlar konulabilir.
Yangın Sigortaları
Standart yangın poliçesinde hariç tutulmuş grev, lokavt, kargaşalık, halk hareketleri, kötü niyetli hareketler, terör, deprem ve yanardağ püskürmesi, fırtına, kar ağırlığı, sel veya su baskını, yer kayması, dahili su ve kara, hava ve deniz taşıtlarının sigortalı kıymete çarpması gibi ek tehlikeler olarak adlandırılan risklerin yanı sıra, meydana gelmiş olan fiziki bir hasara bağlı olarak ortaya çıkan mali hasarlar, enkaz kaldırma masrafları, kira kaybı ve yangın ve infilak mali sorumluluğu da, yine yangın sigortası kapsamında temin edilebilmektedir.
Bu branştaki önemli husus, yangın sigortasında kullanılan “bina değeri” teriminin sigortalı kıymetin tamamıyla yeniden inşası halinde oluşacak maliyeti kastettiğidir. Bu maliyetin içinde arsa değeri ve binanın bulunduğu bölgeye göre oluşan değeri yer almamaktadır. Yapı tipine ve kullanılan inşaat malzemesinin kalitesine göre bu maliyetler yaklaşık olarak hesaplanır.
Savaş, iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği askeri hareketler nedeniyle meydana gelen zararlar, herhangi bir nükleer yakıttan meydana gelen zararlar, kamu otoritesi tarafından sigortalı şeyler üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen zararlar ve yangın çıkarmaksızın kavrulma neticesinde meydana gelen zararlar sigorta teminatının dışındadır.
Ayrıca yangın sigortası yaptırmadan yukarıda sayılan ek teminatlar alınamaz.
Sigorta şirketleri konutlar ve işyerleri için paket poliçeler düzenleyerek, yukarıda sayılan teminatları tek poliçeyle güvence altına almaktadırlar. Paket poliçeler ile yangın, yangın mali sorumluluk, yangının birçok ek teminatı ve hırsızlık, cam kırılması ve ferdi kaza teminatları birlikte verilmektedir.